ตะลุมพุก คอลัมน์ ต้นไม้ยา โดย ธงชัย เปาอินทร์00 www.thongthailand.com

วันที่ 02 พฤษภาคม พ.ศ. 2552 ปีที่ 32 ฉบับที่ 11375 มติชนรายวัน ตะลุมพุก คอลัมน์ ต้นไม้ยา โดย ธงชัย เปาอินทร์00 www.thongthailand.com เห็นชื่อที่นักพฤกษศาสตร์ตั้งว่า ต้นตะลุมพุก ก็พอจะคาดเดาได้รางๆว่า ไม้ต้นนี้ต้องมีพลังอะไรสักอย่าง แต่ก็เดาไม่ออกหรอก ต้องค้นคว้า ได้เรื่องเลยครับ แก่นไม้ต้นนี้เป็นสมุนไพรที่นำมาต้มรวมกับแก่นมะคังแดง ออกผลสรรพคุณเป็นยาบำรุงกำลัง ร้องอ๋อเลย ตะลุมพุก มีชื่ออื่นๆ ที่เรียกกันอีกหลายชื่อ ในหลายท้องถิ่น การจดจำจึงต้องจำชื่อหลักและชื่อวิทยาศาสตร์เป็นสำคัญ มิเช่นนั้น ชื่อที่อาจพ้องกันก็อาจผิดชนิดไปเลย เช่นไม้ต้นนี้ที่ขอนแก่นกลายเป็นต้นยอป่าเป็นต้น ตะลุมพุกในภาคกลางและใต้ตะวันตกเรียกว่ามะคังขาว ภาคเหนือเรียกมอกน้ำข้าวหรือมะข้าว ต่ำลงมาที่อุตรดิตถ์เรียกมะคัง อีสานเรียก ลุบปุ๊ก แต่ที่ลพบุรีเรียก ลุมพุก มึนไหมครับ ข้างทางสายภูเรือ-ภูหลวงก็ใช่เลย มีลูกดก ต้นเป็นหนามๆ ไง? ข้อมูลจำเพาะ ตะลุมพุก มีชื่อวิทยาศาสตร์ taminadia uliginosa (Retz) Triveng & Sastre อยู่ในวงศ์ RUBIACEAE พบทั่วไปในป่าเบญจพรรณใกล้น้ำ สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 100-800 ม. ในต่างประเทศก็เช่นที่ลาว เวียดนาม พม่า กัมพูชา ฯลฯ เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก สูง 5-10 ม. ตามต้นมีหนามแหลม ใบเดี่ยวออกตรงข้ามเป็นคู่ๆ รูปไข่กลับ ดอก ออกเดี่ยวๆ ตามซอกใบ กลีบดอกสีขาวมีกลิ่นหอม 6 กลีบ ออกดอกช่วง กค-สค ประโยชน์ ปลูกประดับดอกขาวใหญ่ หอม ส่วนเนื้อไม้ ใช้กลึง แกะสลัก หรือด้ามเครื่องมือต่างๆ ด้านสมุนไพร พบว่า รากและผล ใช้รักษาโรคบิด แก่นไม้ ต้มรวมกับแก่นมะคังแดง เป็นยาบำรุงกำลัง หน้า 23 http://www.matichon.co.th/matichon/view_news.php?newsid=01cho03020552&sectionid=0144&day=2009-05-02